-
1 SÁRR
a.1) wounded (lítt sárr, mjök sárr, sárr til úlífis);2) sore, painful (sárar píslir); sárt, as adv. sorely, painfully (sárt bítr soltin lús); sárt ertu leikinn, thou hast been sorely treated; menn höfðu sárt (= illa) haldit frændum sínum, they had sore losses among their kinsmen; honum er s. matr, it pains him to part with the meat.* * *I. sore, aching; the phrase, eiga um sárt at binda, to have sores to bind up, to smart sorely, of a loss, Nj. 54; hann þrýsti knénu ok því er sárast var, Fms. v. 224; sár skeina, Stj. 187; önd hennar varð sárari við dauða sonar síns, Mar.; með sáru hjarta, 623. 58; með sárum huga, sárr grátr, Fb. ii. 392; sáran sjúknað, Fms. iii. 172; sárar píslir, i. 189; sár kvöl, Sks. 652, hörund-sárr, hár-sárr, touchy, sensitive: neut. sárt, painful; opt verðr sárin sárt at lækna, Al. 99; bítr þat sárara, Sks. 804; en menn höfðu þó sárt haldit frændum sínum, i.e, had sore losses among their kinsmen, Ísl. ii. 384; cp. hafa ílla haldit; vera sárt leikinn, to be sorely handled, Nj. 27, 114; hverjum er lífit sárast at láta, Þiðr. 119: sáran, as adverb, gráta sáran, to ‘greet sair,’ Fas. ii. 236: the phrase, sitja aldri á sárs-höfði, to be always quarrelling:—nú. þótt Þorkatli væri matrinn sárr, þá þorði hann þó eigi at synja þeim gistingar, though it pained him to part with the meat, yet …, Fbr. 36.; skaða-sárr.II. wounded, Ísl. ii. 258; mjök sárr, Eg. 33; sárr til úlífis, 190; lítt sárr, Ld. 222; ekki sárr, passim; ú-sárr, not wounded, and so passim. -
2 sárr
-
3 móðr
I)m. excitement, wrath, passion (þá gekk af honum móðrinn, ok sefaðist hann).a. weary, exhausted, worn out (hann var m. mjök af göngu).* * *1.m. (= móða), in western Icel. muddy snow-banks, heaps of snow and ice projecting into the sea.2.adj. [Scot. muth], moody; þá er móðr er at morni kömr, Hm. 22; sorg-móðr, Og. 13; sjá móðr konungr, 16; heipt-móðr, wrath, Lex. Poët.; this sense is poët. and obsolete, but freq. inII. weary, exhausted, losing one’s breath; hann var móðr mjök af göngu, Fms. vi. 325, Fs. 27; móðr ok sárr, Þiðr. 332; móðir af erfiði, Ó. H. 187; móðr ok megin-lítill, Sól. 2; Kjartan var lítt sárr en ákafliga vígmóðr, Ld. 222; hestrinn var mjök móðr, Gullþ. 64. -
4 BJARGA
* * *I)(berg; barg, burgum; borginn), v.1) to help, save, with dat.;nema Þ. byrgi honum, unless Th. helped him;sá er öldum bergr, who saves mankind (viz. against the giants, i. e. Thor);guðs son er öllum heimi barg, who saved the whole world;impers., e-m er borgit, one is saved, comes safe and sound out of danger (brutu skip sitt ok týndu fé öllu, en mönnum varð borgit flestum);bjarga skipshöfn, to rescue the shipwrecked;bjarga skipi, to haul a ship out of the reach of the tide;bjarga hval, to secure a dead whale (by dragging it ashore);bjarga konum, to help labouring women (cf. bjargrúnar);bjarga kúm, to attend cows calving;bjarga nám, to render the last service to dead bodies (cf. nábjargir);bjarga sök, máli, to succeed in winning a case, a suit;2) refl., bjargast, to keep up the heart, esp. against cold or hunger;Oddr bargst vel á fjallinu (in a snow storm);bjargast sjálfr, to gain one’s bread;bjargast á sínar hendr, to support oneself with one’s own hands;bjargast úti, to find one’s food (graze) in the field (of cattle);Snorri góði fann, at nafni hans bargst lítt við ostinn, that he got on slowly with eating the cheese;verði þér nú at bjargast við slík sem til er, you must now put up with what you can get.(að), v. (rare), = preceding (bjargat mun málinu verða).* * *barg, burgu, borgit; pres. bergr, pl. björgum; imperat. bjarg; pret. subj. byrga: in mod. use after the Reformation this verb is constantly used weak, bjarga, að, pres. bjargar, pret. bjargat; the only remnant of the old is the sup. borgit, etc. In Norway this weak form occurs very early, e. g. bjargar, servat, Hom. 17; in Icel. the weak seldom occurs before the 15th century; bjargaðist, Fs. 143, and bjargat (sup.) = borgit, Lv. 11, are probably due to these passages being left in paper MSS.; the weak bjargaði, however, occurs in a vellum MS. of the 15th century, Þorf. Karl. 388; 1st pers. pres. bjarga, Fms. xi. 150 (MS. 13th century) seems to be a Norse idiom, [Goth. bairgan; Hel. bergan; A. S. beargan; cp. birgr]:—to save, help; with dat., bergr hverjum sem eigi er feigr (a proverb), Sturl. iii. 220; sá er öldum bergr, who saves mankind, viz. against the giants, i. e. Thor, Hým. 22; nema Þorgeirr byrgi honum, Rd. 295: absol., Guð barg (by God’s grace) er konungrinn varð eigi sárr, Fms. v. 268: in theol. sense, vildu þeir eigi snúast til mín at ek byrga þeim, 656 C. 23, Hom. l. c.: impers., e-m er borgit, is saved, comes safe and sound out of danger, Fær. 178, Hkv. Hjörv. 29.2. a law term; b. sök, máli, to find a point of defence; hann bergr þeim kosti sökinni, at …, Grág. i. 40; bergsk hann við bjargkviðinn, he is free by virtue of the verdict, 36; borgit mun nú verða at lögum, i. e. there will be some means of putting it right, Lv. 11, Nj. 36.3. special phrases; b. skipshöfn, to pick up the shipwrecked, Þorf. Karl. l. c., Fms. xi. 412; skipi, to haul a ship out of the reach of tides and waves, Grág. ii. 385; hval, to drag a dead whale ashore, Gþl. 461: to help labouring women (v. bjargrúnar), Sdm. 9; b. nám (v. nábjargir), to render the last service to a dead body, 33; b. kúm, to attend cows casting calf, Bjarn. 32; b. búfé, to milk ewes, N. G. L. i. 10; b. brókum, cacare, Fms. xi. 150.II. recipr. of mutual help; bjargast at allir saman, to be saved all in common, Hkr. ii. 347.III. reflex., bjargask vel, to behave well, keep the heart up, esp. in cold or hunger; Oddr bargst vel á fjallinu (in snow storm), Sturl. iii. 215, Orkn. 324, of one shipwrecked; b. úti, of cattle, to graze, N. G. L. i. 25; b. sjálfr, to gain one’s bread, Grág. i. 294; b. á sínar hendr (spýtur), to support oneself with one’s own hands, Fms. ii. 159: of food or drink, cp. bergja; Snorri goði fann, at nafni hans bargst lítt við ostinn, that he got on slowly eating the cheese, Eb. 244; hann spurði, hví hann byrgist svá lítt (v. l. mataðist svá seint), … why he ate so slowly, id.; verði þér nú at bjargast við slíkt sem til er, you must put up with what you can get, Germ. für lieb nehmen, Eg. 204; hon bað fyrir þær matar ok burgust þær við þat, Clem. 26; hon bjargaðist (= bargst) lítt við þá fæðu er til var, she could hardly eat the food they had (v. l. hjúkaðist), Fs. 174. Part. borginn, used as adj. and even in compar.; impers., erat héra (héri = hegri = duck) at borgnara þótt hæna beri skjöld, the drake is none the better off though a hen shield him, metaph. of a craven, Fs. 174, Fms. vii. 116: [Early Engl. to borrow = to save, ‘who borrowed Susanna out of wo,’ Sir Guy of Warwick.]
См. также в других словарях:
Djolof — Le Djolof (ou Jolof) était un empire situé dans l actuel Sénégal qui d après la tradition fut fondé par Ndiadiane Ndiaye, premier bourba (buur ba = roi) djolof. Les anciens royaumes de l empire djolof (carte d après l abbé Boilat, 1853) Celui ci… … Wikipédia en Français